
- عفونت واژن چیست؟
- درمان عفونت واژن بر اساس علت
- ۱. واژینوز باکتریال (BV)
- ۲. عفونت قارچی (کاندیدیازیس)
- ۳. تریکومونیازیس
- ۴. واژینیت آلرژیک یا حساسیتی
- ۵. واژینیت آتروفیک (یائسگی)
- ۶. واژینیت التهابی
- درمان عفونت واژن در شرایط خاص
- در بارداری
- در دختران باکره
- مفهوم درمان قطعی عفونت واژن
- درمان خانگی و اقدامات کمکی
- نقش داروهای گیاهی در درمان
- بهترین درمان برای انواع عفونت
- درمان عفونت شدید واژن
- دستگاه پلاسما برای درمان عفونت واژن
- پیشگیری از عفونت واژن
- عوارض عفونت واژن درماننشده
- چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
- پرسشهای متداول درباره عفونت رحم
- بهترین قرص برای درمان عفونت رحم چیست؟
- آیا عفونت رحم خطرناک است؟
- چگونه بفهمم عفونت رحم دارم؟
- برای عفونت رحم چه بخوریم؟
- جمع بندی
عفونت واژن یکی از شایعترین مشکلاتی است که بسیاری از زنان در طول زندگی خود تجربه میکنند. این عارضه میتواند در هر سنی رخ دهد و علائمی مانند خارش، ترشحات غیرطبیعی، بوی نامطبوع و درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی را به همراه داشته باشد. علت اصلی عفونت، و بیماریهای جنسی ازرشد بیشازحد باکتریها، قارچها یا انگلها در محیط واژن و یا برهمخوردن تعادل طبیعی فلور واژینال است.
اگرچه این مشکل در نگاه اول ساده به نظر میرسد، اما در صورت بیتوجهی میتواند به عوارض جدی مانند بیماریهای التهابی لگن، ناباروری یا مشکلات دوران بارداری منجر شود. خبر خوب این است که با تشخیص دقیق و شروع درمان بهموقع، اکثر عفونتهای واژینال به راحتی درمان میشوند. در این مقاله سفیر نوتریشن بهطور جامع با انواع روشهای درمان خانگی و دارویی عفونت واژن آشنا خواهید شد تا بتوانید با آگاهی کامل و مشورت پزشک، بهترین مسیر را برای بهبودی سریع انتخاب کنید.
عفونت واژن چیست؟
عفونت واژن یک مشکل بسیار شایع در میان بانوان است که در هر سنی میتواند بروز پیدا کند. این عفونت معمولاً در اثر رشد بیش از حد باکتریها، قارچها یا انگلها و همچنین برهم خوردن تعادل شیمیایی واژن ایجاد میشود. علائمی مانند خارش، ترشح غیرعادی، بوی نامطبوع و درد هنگام رابطه یا ادرار از نشانههای اصلی آن هستند.
نکته مهم این است که تشخیص نوع عفونت، کلید انتخاب درمان قطعی است.
درمان عفونت واژن بر اساس علت
روش درمانی برای هر بیمار متفاوت است و بستگی به عامل ایجادکننده دارد. در ادامه رایجترین انواع عفونت و درمان آنها را مرور میکنیم:
۱. واژینوز باکتریال (BV)
-
داروهای خوراکی:
-
مترونیدازول ۵۰۰ میلیگرم (۲ بار در روز، ۷ روز)
-
تینیدازول یا سکنیدازول (دوز کوتاهتر یا تکدوز)
-
-
داروهای موضعی:
-
ژل مترونیدازول ۰٫۷۵٪ (۵ روز)
-
کرم کلیندامایسین ۲٪ (۷ روز)
-
۲. عفونت قارچی (کاندیدیازیس)
-
داروهای بدون نسخه (OTC): کرم یا شیاف ضدقارچ مانند کلوتریمازول یا میکونازول (۱ تا ۷ روز)
-
نسخه پزشک: یک کپسول فلوکونازول ۱۵۰ میلیگرم (تکدوز)
-
بارداری: فقط کرم یا شیاف آزول، مصرف فلوکونازول خوراکی ممنوع است.
۳. تریکومونیازیس
-
درمان با یک دوز ۲ گرمی مترونیدازول یا تینیدازول
-
درمان همزمان شریک جنسی ضروری است
-
پرهیز از رابطه جنسی تا رفع کامل علائم
۴. واژینیت آلرژیک یا حساسیتی
-
حذف عامل تحریککننده (صابون، ژل معطر، دستمال مرطوب و …)
-
کرم هیدروکورتیزون ۱٪ برای کاهش خارش و التهاب
۵. واژینیت آتروفیک (یائسگی)
-
روش غیرهورمونی: مرطوبکننده و روانکنندههای واژینال
-
روش هورمونی: کرم یا قرص استروژن موضعی و حلقه واژینال استروژنی
۶. واژینیت التهابی
-
کرم کلیندامایسین ۲٪ (۲–۳ هفته)
-
هیدروکورتیزون واژینال برای کاهش التهاب
درمان عفونت واژن در شرایط خاص
در بارداری
-
واژینوز باکتریال: مترونیدازول خوراکی یا ژل موضعی
-
عفونت قارچی: شیاف یا کرم آزول (۷ روز)
-
تریکومونیازیس: مترونیدازول تکدوز ۲ گرمی (با تأیید پزشک)
-
تشخیص با معاینه غیرتهاجمی یا آزمایش ترشحات
-
عفونت قارچی خفیف: کرم کلوتریمازول بیرونی یا فلوکونازول خوراکی
-
عفونت باکتریایی: مترونیدازول خوراکی
-
واژینیت حساسیتی: حذف محرک و کرم ملایم هیدروکورتیزون

بهبود علائم کمردرد و دیسک کمر با کاهش وزن و لاغری
مشاهدهمفهوم درمان قطعی عفونت واژن
این باور که یک درمان "قطعی" وجود دارد که عفونت واژن را برای همیشه از بین میبرد، کمی اغراقآمیز است. در بیشتر موارد، با تشخیص درست و تکمیل کامل دورهٔ درمان، عفونت به طور کامل برطرف میشود. اما عواملی مانند تغییرات هورمونی، سیستم ایمنی ضعیف، مصرف خودسرانهٔ آنتیبیوتیکها، استفاده از دوش واژینال، پوشیدن لباس زیر نامناسب یا تغییرات pH در دوران قاعدگی میتوانند محیط را مجدداً برای رشد میکروبها مساعد کنند و باعث عود بیماری شوند. بنابراین، رویکرد واقعبینانه برای دستیابی به یک بهبودی پایدار، رعایت سه اصل کلیدی است: تشخیص و درمان کامل و صحیح تحت نظر پزشک، پیشگیری از عوامل مستعدکنندهای که به آنها اشاره شد، و تقویت فلور طبیعی واژن از طریق رژیم غذایی سالم و پروبیوتیکها.
درمان خانگی و اقدامات کمکی
-
شستشو با آب ولرم (بدون صابون معطر)
-
مصرف ماست پروبیوتیک یا مکمل پروبیوتیک
-
پوشیدن لباس زیر نخی و تعویض روزانه
-
اجتناب از لباس تنگ یا مرطوب
-
کمپرس سرد یا نشستن در آب ولرم برای کاهش خارش و سوزش
بیشتر بخوانید: مکمل غذایی چیست؟ 3 تا ازبهترین مکمل غذایی برای بزرگسالان
نقش داروهای گیاهی در درمان
تا به امروز، هیچ پژوهش معتبر پزشکی نشان نداده است که داروهای کاملاً گیاهی به تنهایی بتوانند عفونت واژن را به طور "قطعی و برای همیشه" درمان کنند. حتی تحقیقات در مورد پروبیوتیکها نیز برتری یا برابری اثربخشی آنها را نسبت به درمانهای استاندارد دارویی ثابت نکرده است. مرکز ملی طب مکمل و یکپارچه آمریکا (NCCIH) نیز اعلام کرده که دادههای انسانی درباره روغن درخت چای و دیگر عصارههای گیاهی که برای این منظور استفاده میشوند، محدود و گاهی متناقض هستند و این ترکیبات حتی ممکن است باعث ایجاد التهاب یا حساسیت پوستی شوند. بنابراین، کالج متخصصان زنان و زایمان آمریکا (ACOG) تأکید میکند که مؤثرترین راه درمان، مبتنی بر تشخیص دقیق و استفاده از آنتیبیوتیکها یا داروهای ضدقارچ تأییدشده است و فرآوردههای گیاهی تنها در صورت تمایل بیمار و به عنوان مکمل و زیر نظر پزشک میتوانند مصرف شوند.
بهترین درمان برای انواع عفونت
بهترین درمان برای عفونت واژن، یک درمان هدفمند و اختصاصی است که پس از تشخیص قطعی علت اصلی توسط پزشک انتخاب میشود. این انتخاب با توجه به سن بیمار، نوع عفونت، شرایط خاصی مانند بارداری و سابقه پزشکی او انجام میگیرد. به عنوان مثال، برای واژینوز باکتریال، دوره هفتروزه مترونیدازول خوراکی یا ژل موضعی آن مؤثرترین گزینه خط اول است. برای عفونت قارچی، کرم یا شیاف آزول به مدت ۷ روز یا یک کپسول فلوکونازول ۱۵۰ میلیگرمی (فقط در بیماران غیرباردار) بالاترین نرخ بهبودی را دارد. تریکومونیازیس با یک دوز واحد مترونیدازول یا تینیدازول به همراه درمان شریک جنسی ریشهکن میشود. در زنان یائسه، استروژن موضعی درمان استاندارد طلایی برای علائم ناشی از کمبود استروژن است. در تمامی موارد، رعایت کامل دوره دارو و پرهیز از محرکهایی مانند دوش واژینال، کلید پیشگیری از عود است.
درمان عفونت شدید واژن
عفونتهای شدید واژن معمولاً به دورههای درمانی قویتر و طولانیتری نیاز دارند. برای مثال، کاندیدیازیس شدید ممکن است به ۷ تا ۱۴ روز استفاده از کرم آزول داخل واژن یا مصرف دو کپسول فلوکونازول ۱۵۰ میلیگرم با فاصله ۷۲ ساعت نیاز داشته باشد. واژینوز باکتریال مقاوم نیز اغلب با آنتیبیوتیک خوراکی طولانیمدتتری مانند مترونیدازول ۵۰۰ میلیگرم (دو بار در روز به مدت هفت روز) یا کلیندامایسین ۳۰۰ میلیگرم (به مدت مشابه) درمان میشود. تریکومونیازیس پایدار گاهی اوقات نیازمند مصرف مترونیدازول یا تینیدازول ۲ گرم در روز برای پنج تا هفت روز به همراه درمان قطعی شریک جنسی است. تکمیل کامل دوره درمان، پرهیز از رابطه جنسی تا رفع کامل علائم و انجام آزمایش پیگیری برای اطمینان از ریشهکنی عفونت، برای جلوگیری از عود آن حیاتی است.
دستگاه پلاسما برای درمان عفونت واژن
دستگاه پلاسما یک روش درمانی نوظهور و غیرمتداول برای مقابله با عفونتهای واژن است که در سالهای اخیر توجهاتی را به خود جلب کرده است. اساس کار این دستگاه استفاده از پلاسمای غیرحرارتی (سرد) برای از بین بردن عوامل بیماریزای عفونی درون واژن است. پلاسما که به عنوان چهارمین حالت ماده شناخته میشود، با ایجاد محیطی بسیار فعال و تولید رادیکالهای آزاد، قادر است باکتریها، قارچها و ویروسها را مستقیماً از بین ببرد. در این روش، یک پروب مخصوص به آرامی وارد واژن شده و پلاسمای سرد را به صورت موضعی در ناحیه عفونت آزاد میکند.
ادعا میشود که این روش مزایایی از جمله درمان موضعی بدون عوارض سیستمیک گسترده، نتیجهگیری نسبتاً سریع، امکان استفاده در دوران بارداری و کاهش خطر عود عفونت را به همراه دارد. با این حال، بسیار مهم است که بدانیم این فناوری هنوز به عنوان یک درمان استاندارد و رایج در دستورالعملهای پزشکی پذیرفته نشده است و تحقیقات بیشتری برای اثبات اثربخشی و ایمنی بلندمدت آن مورد نیاز است. بنابراین، تصمیمگیری برای استفاده از این روش حتماً باید پس از مشورت با یک متخصص زنان و با آگاهی کامل از مزایا و معایب احتمالی آن انجام شود.
پیشگیری از عفونت واژن
-
رعایت بهداشت روزانه و خشک نگهداشتن ناحیه
-
پرهیز از دوش واژینال و شویندههای عطردار
-
استفاده از کاندوم در روابط جنسی پرخطر
-
رژیم غذایی متعادل و مصرف مایعات کافی
-
معاینات منظم زنان و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم
تاری دید ناگهانی نشانه چیست؟۱۰ دلیل تاری دید ناگهانی
مشاهده
عوارض عفونت واژن درماننشده
- بیماری التهابی لگن (PID)
- ناباروری
- درد مزمن لگنی
- افزایش احتمال عفونتهای مقاربتی
- مشکلات بارداری مانند زایمان زودرس
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شناخت زمان مناسب مراجعه به پزشک برای درمان عفونت واژن بسیار حائز اهمیت است، زیرا خود درمانی یا تأخیر در درمان میتواند منجر به عوارض جدی مانند بیماری التهابی لگن (PID)، مقاومت دارویی یا انتقال عفونتهای مقاربتی شود. در مواجهه با هر یک از شرایط زیر، مراجعه فوری به یک متخصص زنان ضروری است: وقتی علائم پس از اتمام دوره درمان خانگی یا داروهای بدون نسخه بهبود نمییابند یا بدتر میشوند؛ هنگامی که علائم جدیدی مانند درد لگن، تب یا احساس کسالت عمومی ظاهر میشوند که میتواند نشانه گسترش عفونت به بافتهای عمقیتر باشد؛ اگر علائم بلافاصله پس از داشتن یک شریک جنسی جدید یا تماس جنسی محافظتنشده بروز کنند؛ در صورت تجربه علائم شدید یا تغییر ناگهانی در ترشحات (مانند بوی بسیار بد، تغییر رنگ قابل توجه)، خونریزی غیرمنتظره یا خارش شدیدی که با داروهای معمول آرام نمیشود؛ و در نهایت، در اولین باری که فرد چنین علائمی را تجربه میکند، زیرا تشخیص نادرست در مرحله اول میتواند روند درمان را طولانی و بیاثر کند. به خاطر داشته باشید که مراجعه زودهنگام نه تنها دوره درمان را کوتاهتر و سادهتر میکند، بلکه از عوارض потенциальاً جدیتری مانند ناباروری، زایمان زودرس یا درد مزمن لگن نیز پیشگیری خواهد کرد.
پرسشهای متداول درباره عفونت رحم
بهترین قرص برای درمان عفونت رحم چیست؟
مترونیدازول و سفیکسیم از رایجترین داروها هستند؛ در عفونت قارچی، فلوکونازول مؤثر است.
آیا عفونت رحم خطرناک است؟
اگر درمان نشود، میتواند باعث بیماری التهابی لگن، ناباروری و عوارض بارداری شود.
چگونه بفهمم عفونت رحم دارم؟
ترشحات غیرعادی، بوی بد، درد پایین شکم و تب از نشانههای اصلی هستند.
برای عفونت رحم چه بخوریم؟
سیر، زنجبیل، ماست پروبیوتیک و سبزیجات تازه مفید هستند. مصرف قند و فستفودها توصیه نمیشود.
جمع بندی
واژینیت التهابی یک بیماری نسبتاً نادر با علت ناشناخته است که درمان آن حتماً باید زیر نظر مستقیم متخصص زنان انجام شود. خط اول درمان معمولاً بر پایه داروهای موضعی مانند کلیندامایسین یا هیدروکورتیزون استوار است. درمان در دوران بارداری ملاحظات ویژهای دارد و بر استفاده از داروهای ایمن برای مادر و جنین مانند مترونیدازول یا کرمهای ضدقارچ آزول تأکید میشود، از مصرف خوراکی فلوکونازول نیز باید پرهیز کرد.
برای دختران باکره، تشخیص و درمان با ملاحظات خاصی و بدون انجام معاینه داخلی صورت میگیرد و معمولاً از داروهای خوراکی یا کرمهای بیرونی استفاده میشود. رعایت نکات بهداشتی مانند شستشوی ملایم، خشک نگه داشتن ناحیه، پوشیدن لباس زیر نخی و پرهیز از دوش واژینال و محصولات معطر، نقش بسیار مهمی در تسریع بهبودی و پیشگیری از عود عفونت دارد.
درمانهای خانگی مانند پروبیوتیکها ممکن است در موارد خفیف کمککننده باشند، اما هرگز جایگزین مراجعه به پزشک و درمان دارویی نیستند. این نکته بسیار حائز اهمیت است که هیچ درمان کاملاً گیاهی به عنوان جایگزین اثباتشده برای درمانهای استاندارد پزشکی وجود ندارد و بهترین درمان، روشی است که پس از تشخیص دقیق نوع عفونت توسط پزشک به صورت هدفمند انتخاب میشود.
عفونتهای شدید یا مقاوم به دورههای طولانیتر یا قویتر دارو نیاز دارند و روشهای نوظهوری مانند دستگاه پلاسما هنوز به عنوان درمانی رایج و استاندارد پذیرفته نشدهاند. در نهایت، در صورت عدم بهبود پس از درمان اولیه، مشاهده علائم شدید مانند درد یا تب، یا بروز علائم پس از رابطه جنسی محافظتنشده، مراجعه فوری به پزشک برای جلوگیری از عوارض جدیتر کاملاً ضروری است.

مقالات مرتبط
