پروبیوتیک‌ها را می‌توان به‌عنوان «باکتری‌های خوب» یا میکروب‌های مفیدی شناخت که به‌طور طبیعی در دستگاه گوارش انسان حضور دارند و نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کنند. این موجودات ریز میکروسکوپی با ایجاد تعادل در فلور روده، به بهبود هضم، جذب بهتر مواد مغذی، تقویت سیستم ایمنی و حتی تنظیم خلق‌وخو کمک می‌کنند. در دنیای امروز که مصرف غذاهای فرآوری‌شده، استرس‌های روزمره و استفاده بی‌رویه از آنتی‌بیوتیک‌ها به هم خوردن این تعادل را تسریع کرده‌اند، اهمیت استفاده از منابع غذایی و مکمل‌های پروبیوتیک بیش از پیش آشکار شده است. آشنایی با پروبیوتیک‌ها که یک مکمل غذایی و نقش حیاتی آن‌ها، به ما کمک می‌کند تا راهی علمی و مطمئن برای حفظ سلامتی خود انتخاب کنیم.
پروبیوتیک‌ها در واقع میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که در صورت مصرف کافی، اثرات مفیدی بر سلامت بدن دارند. این میکروب‌های مفید شامل برخی باکتری‌ها و قارچ‌ها هستند که به طور طبیعی در روده انسان زندگی می‌کنند. وجود آن‌ها برای برقراری تعادل در دستگاه گوارش، هضم بهتر، تقویت ایمنی و حتی سلامت روان ضروری است. زمانی که این تعادل به هم بخورد، مشکلاتی مانند اختلالات گوارشی، اضافه وزن و ضعف سیستم ایمنی بروز پیدا می‌کند.
وقتی تعداد باکتری‌های مفید روده کاهش یابد و باکتری‌های مضر غالب شوند، شرایطی به نام دیس‌بیوزیس ایجاد می‌شود. نشانه‌های کمبود پروبیوتیک عبارتند از:
نفخ، یبوست، اسهال یا گاز معده
مشکلات پوستی و التهابات مکرر
ابتلا به عفونت‌های ادراری یا قارچی
افزایش وزن
استرس، اضطراب یا افسردگی
بخشی از پروبیوتیک‌های مورد نیاز بدن از طریق غذا تأمین می‌شوند. از مهم‌ترین مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ماست پروبیوتیک
دوغ کفیر
کلم شور و کیمچی
برخی میوه‌ها و سبزیجات تخمیری
امروزه علاوه بر غذا، مکمل‌های پروبیوتیک ایرانی و خارجی به شکل قرص، کپسول، ساشه، پودر و حتی قرص مکیدنی در داروخانه‌ها موجود هستند.
پروبیوتیک‌ها به چندین روش به حفظ سلامت کمک می‌کنند:
بازسازی فلور طبیعی روده و بهبود هضم
پیشگیری از رشد باکتری‌های مضر
کمک به درمان بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) و کولیت
بهبود بوی بد دهان از طریق قرص‌های جویدنی
کاهش عفونت‌های قارچی در زنان و حمایت از سلامت واژن
تأثیر مثبت بر خلق‌وخو، کاهش استرس و بهبود عملکرد شناختی
کمک به کنترل وزن و جلوگیری از افزایش چربی شکمی
کاهش آلرژی و برخی مشکلات پوستی در کودکان و بزرگسالان
اکثر مکمل‌های پروبیوتیک نیازی به یخچال ندارند و کافی است در جای خشک و خنک دور از نور و رطوبت نگهداری شوند. البته برخی محصولات خاص باید حتماً در یخچال قرار گیرند. بنابراین پیش از مصرف به دستور روی بسته‌بندی توجه کنید.
در ایران شرکت‌هایی مانند تک‌ژن، زیست تخمیر، امین، بنیان سلامت کسری و گسترش میلاد فارمد از تولیدکنندگان اصلی پروبیوتیک هستند. محصولات مشهوری همچون فمی لاکت، ویتالاکت، لاکتوگام، پایلوشات، پرودایجست ونیچرمید و گایا هربز و غیره در بازار موجودند.
در میان برندهای خارجی نیز محصولات نیچر اونلی (Nature Only) جایگاه ویژه‌ای دارند که با تکنولوژی پیشرفته و کیفیت بالا عرضه می‌شوند.
انتخاب پروبیوتیک باید متناسب با شرایط فرد و با مشورت پزشک باشد.
بهتر است مکمل گوارش و معده همراه غذا مصرف شود تا اثرگذاری بیشتری داشته باشد.
مصرف همزمان پروبیوتیک با آنتی‌بیوتیک توصیه می‌شود تا فلور روده آسیب کمتری ببیند.
مداومت در مصرف، کلید اصلی اثربخشی پروبیوتیک‌هاست.
توجه به تاریخ انقضا بسیار مهم است چون باکتری‌های زنده در طول زمان کاهش می‌یابند.
1- بهترین زمان مصرف پروبیوتیک چه موقع است؟
بهتر است قبل یا حین غذا مصرف شود مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
2- آیا پروبیوتیک‌ها چاق‌کننده هستند؟
خیر، حتی برخی از پروبیوتیک‌ها به کاهش وزن و چربی شکمی کمک می‌کنند.
3- مدت مصرف پروبیوتیک چقدر است؟
این موضوع به نوع مکمل بستگی دارد، اما مصرف مداوم و طولانی‌مدت برای حفظ اثرات توصیه می‌شود.
4- پروبیوتیک‌های یخچالی بهتر هستند یا غیر یخچالی؟
لزومی ندارد یخچالی باشند؛ فناوری‌های جدید، پروبیوتیک‌های پایدار و غیر یخچالی نیز تولید کرده‌اند.
5- آیا مصرف پروبیوتیک همراه آنتی‌بیوتیک مفید است؟
بله، به شرط مشورت با پزشک، مصرف پروبیوتیک در دوره درمان آنتی‌بیوتیکی به بازسازی سریع‌تر فلور روده کمک می‌کند.
پروبیوتیک‌ها بخشی جدایی‌ناپذیر از سلامتی هستند. آن‌ها با تقویت میکروبیوم روده، بهبود عملکرد گوارش، افزایش ایمنی، کاهش التهاب، کمک به سلامت پوست و حتی بهبود خلق‌وخو، تأثیر شگفت‌انگیزی بر بدن دارند.چه از طریق مواد غذایی پروبیوتیک‌دار مانند ماست و کفیر، چه به شکل مکمل‌های ایرانی و خارجی، استفاده از پروبیوتیک‌ها می‌تواند یکی از بهترین راه‌های پیشگیری و کمک به درمان بسیاری از مشکلات جسمی و روحی باشد.
فروشگاه آنلاین بهداشتی درمانی نوتریکالا، طیف کاملی از محصولات دارویی، مکمل‌های غذایی، آرایشی، بهداشتی و بدنسازی با تضمین اصالت کالا ارائه می‌دهد. تیمی از کارشناسان حرفه ای متشکل از دکتر داروساز، کارشناس تغذیه و دکتر داروساز در مجموعه حضور دارند تا به سوالات شما در زمینه انتخاب محصولات مناسب پاسخ دهند. با انتخاب سیتی استور، علاوه بر صرفه جویی در وقت و هزینه، از محصولات باکیفیت و خدمات حرفه‌ای بهره‌مند خواهید شد.
